دندان عقل چه زمانی نیاز به جراحی دارد؟

دندان عقل یا دندان‌های آسیای سوم، معمولاً آخرین دندان‌هایی هستند که در سنین 17 تا 25 سالگی در دهان ظاهر می‌شوند. با توجه به اینکه در بسیاری از افراد فک و دهان به اندازه کافی برای رشد این دندان‌ها فضا ندارد، ممکن است دندان عقل به صورت نهفته یا نیمه‌نهفته رشد کند. در ادامه به بررسی مرحله جراحی می‌پردازیم:

• 1. بررسی و مشاوره اولیه: در اولین مرحله از جراحی دندان عقل، دندانپزشک یا جراح فک و صورت ابتدا یک مشاوره اولیه انجام می‌دهد. در این جلسه، تاریخچه‌ی پزشکی بیمار بررسی می‌شود تا هرگونه حساسیت دارویی، بیماری‌های مزمن یا شرایط خاصی که ممکن است در حین جراحی مشکل‌ساز شود، مشخص شوند. سپس با استفاده از رادیوگرافی و عکس‌برداری، موقعیت دقیق دندان‌های عقل و وضعیت نهفتگی آن‌ها ارزیابی می‌شود.
• 2. آماده‌سازی بیمار و بی‌حسی: پس از تأیید نیاز به جراحی، بیمار برای عمل آماده خواهد شد. بسته به سطح ترس و اضطراب بیمار، ممکن است بی‌حسی موضعی یا حتی آرام‌بخش‌های خفیف تجویز شود. بیشتر جراحی‌های دندان عقل با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود. در این صورت تنها ناحیه اطراف دندان عقل بی‌حس شده و بیمار دردی احساس نمی‌کند.
• 3. برش و برداشت دندان: پس از اطمینان از بی‌حسی، جراح فک و صورت، برش کوچکی روی لثه ایجاد می‌کند تا به دندان عقل دسترسی داشته باشد. اگر دندان به طور کامل نهفته باشد، ممکن است مقداری از استخوان اطراف نیز برداشته شود. در برخی موارد، جراح دندان را به چند قطعه تقسیم می‌کند تا بتواند راحت‌تر آن را از محل خود خارج کند. این مرحله از حساسیت و دقت زیادی برخوردار است تا از آسیب به دندان‌ها و بافت‌های اطراف جلوگیری شود.
• 4. تمیز کردن و بخیه زدن: پس از برداشت دندان عقل، جراح محل زخم را تمیز کرده و از هرگونه بافت عفونی یا مواد باقی‌مانده پاکسازی می‌کند. سپس، با توجه به میزان برش و جای زخم، بخیه‌هایی برای کمک به بهبود سریع‌تر زده می‌شود. بخیه‌ها معمولاً جذبی هستند و نیازی به کشیدن آن‌ها نیست، اما در صورت استفاده از بخیه‌های غیرجذبی، بیمار باید چند روز بعد برای برداشتن بخیه‌ها به مطب مراجعه کند.
• 5. مراقبت‌های بعد از جراحی و بهبودی: پس از اتمام جراحی، دندانپزشک توصیه‌های لازم برای مراقبت‌های بعد از عمل را به بیمار می‌دهد. این مراقبت‌ها شامل مصرف داروهای مسکن و ضدالتهاب، پرهیز از مصرف غذای سفت و داغ و استفاده از کمپرس سرد برای کاهش تورم است. همچنین بیمار باید از مکیدن یا تماس زبان با محل جراحی اجتناب کند تا زخم به خوبی بهبود یابد و دچار عفونت نشود.

جراحی دندان عقل می‌تواند به جلوگیری از مشکلات آینده و حفظ سلامت دندان‌ها کمک کند. با رعایت دقیق مراقبت‌های پس از عمل و پیگیری دستورات پزشک، این جراحی معمولاً بدون عوارض جدی انجام می‌شود و بیمار پس از مدتی به حالت عادی باز می‌گردد.

دندان عقل یا دندان‌های سوم آسیا، آخرین دندان‌هایی هستند که در دهان رشد می‌کنند و معمولاً بین سنین 17 تا 25 سالگی ظاهر می‌شوند. در بسیاری از افراد، این دندان‌ها به دلیل کمبود فضا یا رشد نادرست، باعث مشکلاتی می‌شوند و نیاز به جراحی پیدا می‌کنند. در ادامه شرایطی که نیاز به جراحی دندان عقل را ایجاد می‌کنند، به تفصیل توضیح داده‌ایم:

• 1. نهفتگی دندان عقل: یکی از شایع‌ترین دلایلی که باعث نیاز به جراحی‌های دندان عقل می‌شود، نهفتگی آن است. در برخی از افراد، فضای کافی برای رشد کامل دندان عقل در فک وجود ندارد و دندان به طور کامل یا جزئی زیر لثه می‌ماند. این حالت باعث می‌شود که دندان نهفته فشار به دندان‌های مجاور بیاورد و در مواردی منجر به درد، التهاب و حتی تغییر در ساختار دندان‌ها شود. جراحی در این شرایط برای برداشتن دندان نهفته و جلوگیری از آسیب‌های بیشتر ضروری است.
• 2. عفونت و التهاب: اگر دندان عقل به صورت کامل یا جزئی رشد کند و دسترسی به آن برای تمیز کردن دشوار باشد، باکتری‌ها و مواد غذایی در اطراف آن تجمع می‌کنند و منجر به عفونت می‌شوند. این عفونت ممکن است باعث التهاب و ورم در لثه و حتی انتشار عفونت به سایر قسمت‌های دهان و فک شود. در چنین شرایطی، جراحی برای برداشتن دندان عقل به منظور جلوگیری از انتشار عفونت و کاهش درد و التهاب لازم است.
• 3. آسیب به دندان‌های مجاور: دندان‌های عقل می‌توانند به دندان‌های مجاور خود فشار وارد نمایند، به خصوص زمانی که در زاویه‌ای نامناسب رشد کنند. این فشار باعث ایجاد مشکلاتی مانند پوسیدگی در دندان‌های مجاور یا حتی از دست رفتن دندان‌های سالم می‌شود. در این شرایط، جراحی دندان عقل برای برداشتن فشار از روی دندان‌های دیگر و حفظ سلامت آن‌ها توصیه خواهد شد.
• 4. کیست‌ها و تومورها: در موارد نادری، کیست یا تومورهای خوش‌خیم در اطراف دندان عقل نهفته تشکیل می‌شود. این کیست‌ها می‌توانند به فک و دندان‌های مجاور آسیب بزنند و حتی باعث تحلیل استخوان فک شوند. جراحی برای برداشتن دندان عقل و تخلیه کیست در چنین مواردی ضروری است تا از آسیب‌های جدی‌تر جلوگیری شود و سلامت فک و دندان‌ها حفظ گردد.
• 5. عدم تطابق با سایر دندان‌ها: در برخی افراد، دندان‌های عقل به دلیل زاویه نامناسب رشد می‌کنند و با سایر دندان‌ها همخوانی ندارند. این عدم تطابق می‌تواند باعث ایجاد ناهماهنگی در بایت (جفت شدن دندان‌ها) شود و مشکلاتی مانند درد در فک، سردرد، و فشار غیرطبیعی روی سایر دندان‌ها را ایجاد کند. در این شرایط، جراحی برای تنظیم بایت و جلوگیری از مشکلات بعدی می‌تواند مفید باشد.

جراحی دندان عقل در مواردی که باعث مشکلات جدی در دهان و فک می‌شود، ضروری است. با توجه به اینکه هر فرد شرایط متفاوتی دارد، توصیه خواهد شد در صورت بروز هرگونه علائم یا درد غیرطبیعی، به دندان‌پزشک مراجعه کنید تا نیاز به جراحی به درستی ارزیابی شده و از آسیب‌های بیشتر جلوگیری شود.

تشخیص زمان مناسب برای جراحی دندان عقل، بستگی به وضعیت رشد دندان، علائم بالینی و نظر دندان‌پزشک دارد. مشورت با دندان‌پزشک می‌تواند به شما کمک کند از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کرده و سلامت دهان و دندان خود را حفظ کنید.